top of page
GÅ‚ód
Muzeum
Archidiec
ezji
Warszawskiej

Kurator wystawy
Piotr Kopszak
historyk i krytyk sztuki, Dyrektor Muzeum ARchidiecezji Warszawskiej.

GÅ‚ód

Obrazy Marcina KÄ™dzierskiego pojawiÅ‚y siÄ™ na wystawie autorstwa Piotra Bernatowicza Historiofilia, i musiaÅ‚y utkwić w pamiÄ™ci każdego, kto tÄ™ wystawÄ™ oglÄ…daÅ‚. KÄ™dzierski zaczÄ…Å‚ wystawiać swoje prace w 1998 roku, ale gÅ‚ównym miejscem prezentacji jego sztuki nie sÄ… galerie lecz internet. Publikowany od 2014 roku blog Bractwa Å›w. Franciszka (bractwofranciszka.blogspot.com) prezentuje jego prace malarskie z towarzyszÄ…cymi tekstami autorstwa jego i innych czÅ‚onków bractwa. To wÅ‚aÅ›nie prace publikowane na blogu znalazÅ‚y siÄ™ na wystawie, po raz pierwszy zaprezentowane publicznoÅ›ci w oryginale, a nie w cyfrowej kopii.Patronem malarskiej wizji KÄ™dzierskiego jest Andrzej Wróblewski. Dla wielbicieli awangardy jest on jednym z niewielu twórców czasu socrealizmu, których można zaakceptować. Dla zwolenników klasycznych form jest artystÄ…, który potrafiÅ‚ znaleźć nowÄ…, wÅ‚asnÄ… drogÄ™ w sztuce figuratywnej. ByÅ‚ kontynuatorem tradycji malarskiej siÄ™gajÄ…cej wiele wieków wczeÅ›niej.
I gwasze KÄ™dzierskiego sÄ… także kontynuacjÄ… dużo dawniejszego nurtu w malarstwie polskim, wÅ›ród którego przedstawicieli można znaleźć Juliana FaÅ‚ata czy Leona WyczóÅ‚kowskiego. Mistrzem Wróblewskiego byÅ‚ Felicjan Kowarski, którego ten artysta postrzegaÅ‚ wÅ‚aÅ›nie w jego zakorzenieniu w malarskiej tradycji. W krótkiej recenzji z jego poÅ›miertnej wystawy Wróblewski zwróciÅ‚ uwagÄ™ na znaczenie postaci „WÄ™drowców, Grajków i Uchodźców” w twórczoÅ›ci Kowarskiego i dostrzegÅ‚ w ich obecnoÅ›ci nawiÄ…zanie do romantyzmu. Anonimowe postaci, które sÄ… ofiarami historii pojawiajÄ… siÄ™ także na jego obrazach. Marcin KÄ™dzierski nawiÄ…zuje pod tym wzglÄ™dem czÄ™sto do do Wróblewskiego, w jego widokach miejskich pojawiajÄ… siÄ™ scenkiz udziaÅ‚em anonimowych uczestników na ulicach i podwórkach, jakichmalarz byÅ‚ czy mógÅ‚ być Å›wiadkiem. Artysta dostrzega we Wróblewskim wrażliwego obserwatora, którego obrazy bywaÅ‚y odczytywane w zmanipulowany sposób. W tekÅ›cie „Rozstrzelanie z NKWD-zistÄ…” Andrzeja Wróblewskiego opublikowanym na swoim blogu udowadnia, że jeden z obrazów z serii RozstrzelaÅ„ interpretowano błędnie jako wizerunek ofiary niemieckich represji, podczas gdy przedstawia on oprawcÄ™ w mundurze oficera NKWD (bractwofranciszka.blogspot.com/2016/02/rozstrzelanie-z-nkwd-dzista-andrzeja.html). Taka interpretacja nie mogÅ‚a pojawić siÄ™ w opracowaniach sztuki Wróblewskiego w czasach PRL-u; jedynymi sprawcami zbrodni w dzieÅ‚ach jakie polscy artyÅ›ci tworzyli na temat II wojny Å›wiatowej mogli być wówczas tylko Niemcy.W Å›wiat rzeczywistoÅ›ci przedstawianej w sztuce Marcina KÄ™dzierskiego nagle i niespodziewanie wkroczyÅ‚o sacrum. Zaczęło siÄ™ od wyjazdu do Greccio i od rozmów z bratem Grzegorzem Filipiukiem. Wówczas powstaÅ‚o bractwo Å›wiÄ™tego Franciszka, gromadzÄ…ce tworców malujÄ…cych i piszÄ…cych, którzy oddali siÄ™ idei odrodzenia duchowoÅ›ci franciszkaÅ„skiej w sztuce. Poszukiwanie prawdy w malarstwie, jakiego nauczyÅ‚ go Wróblewski, doprowadziÅ‚o go do poszukiwanie przejawów sakralnoÅ›ci obecnej w najbliższym otoczeniu. Ale to nie jedynie chÅ‚odny katalog Å›ladów religijnoÅ›ci, a Å›wiadectwo wÅ‚asnego przeżycia religijnego. To jeszcze jedna paralela z malarstwem czasów MÅ‚odej Polski. Tak jak ówczeÅ›ni artyÅ›ci KÄ™dzierski przedstawia Å›wiat przenikniÄ™ty duchowoÅ›ciÄ…, której na co dzieÅ„ nie dostrzegamy, a która jest na wyciÄ…gniÄ™cie rÄ™ki. Tak jak figura Matki Boskiej na Stegnach, którÄ… nie każdy zauważy.

 

Piotr Kopszak

© 2023 by Artist Corner. Proudly created with Wix.com

bottom of page